Het zeeniveau is een belangrijke indicator voor ons om te begrijpen hoe hoog (of ‘laag’ in Nederland) leven.
Op plekken waar geen zee of oceaan te bekennen is, zoals bijvoorbeeld bij de Mount Everest die 8000+ meter hoog is, kan ook ‘gewoon’ gemeten worden doordat er uit wordt gegaan van een gemiddelde. Feit is dat bergen en andere hoogten, het zeeniveau omhoog stuwen. Hoe hoger een berg, hoe meer zuurstof, wat voor een hoger zeeniveau zorgt – dit omdat zuurstof water trekt.
Dus, in theorie is het zeeniveau de gemiddelde hoogte van de zee op aarde. Er zijn echter wat problemen:
Probleem 1: de aarde is geen perfecte sferoïde, maar een oblate sferoïde (een soort geperste sferoïde).
Probleem 2: de aarde is niet overal even diep of hoog (lees: zuurstof niveaus verschillen).
Zodoende komen we uit op de ellipsoïde en de geoïde, wat een accurater beeld vormt van hoe de wereld eigenlijk in elkaar steekt en er oorspronkelijk uit zou moeten zien.
De bolvorm (die we door ons strot geduwd krijgen door de NASA) is slechts een benadering. We weten nu dat in het echt de waarde absoluut niet een perfecte bol is, maar een oblate ellipsoïde. Het meest gebruikte referentieoppervlak voor de vorm van de aarde is dan ook de omwentelingsellipsoïde of simpel gezegd: de ellipsoïde.
De geoïde, daarentegen, is een bolvorm of eigenlijk een denkbeeldig aardoppervlak, die het “standaardniveau” van de zwaartekracht aangeeft. Als de aarde zou overspoelen met water dan zou de deze bol water de vorm van de geoïde hebben. Voorbeeld: in Europa ligt de geoide boven het aardoppervlak. Op zeeniveau hebben we dus een relatief hoge zwaartekracht (1 kilogram massa weegt meer dan 1 kilogram gewicht) terwijl in india de geoide onder het aardoppervlak ligt. Op zeeniveau hebben ze een lage zwaartekracht en de “standaardkilo” zal op een weegschaal dus minder dan 1000 gram aangeven.
Volgens de Universiteit van Oklahoma, “is de geoïde een weergave van het oppervlak van de aarde dat het zou aannemen als de zee de aarde zou bedekken.” Deze representatie wordt ook wel het “oppervlak met hetzelfde zwaartekrachtspotentiaal” genoemd en vertegenwoordigt in wezen het “gemiddelde zeeniveau”. Let wel: het gaat om waar het zeeoppervlak zich zou bevinden wanneer het helemaal in rust (geen eb, vloed, golven) zou zijn.
De lage gebieden die je dan ziet in een geoïde staan (vaak) onder water waardoor de aarde er redelijk rond uitziet vanuit de ruimte.
Feit 1:
De meeste GPS services maken gebruiken van de denkbeeldige ellipsoïde (of soms geoïde) om de latitude en longitude te berekenen zodat jij weet waar je je bevindt. Ondanks het feit dat de ellipsoïde een benadering is voor de werkelijke vorm van de aarde en het zeer moeilijk is om de exacte vorm met grote nauwkeurigheid te bepalen, voldoet het uitstekend als referentieoppervlak voor het uitvoeren van o.a. landmeetkundige berekeningen op aarde.
Zie video vanaf 2:20:
Feit 2:
Waar de ellipsoïde de meest gebruikte benadering voor GPS is, is voor het overbrengen van hoogtegegevens de geoïde hét referentieoppervlak.
Feit 3:
Waarom oppervlaktes “onder zeeniveau” niet onder water staan? Dat komt door bergen of hoge pieken op het land dat het water tegenhoudt. In Nederland, echter, zijn dat dijken die na de Watersnoodramp van 1953 onlosmakelijk zouden worden verbonden aan ons land.
Voor de liefhebbers, een paar video’s over geoïde en zeeniveau:
“The geoid is essentially a map of where the Earth’s gravity is all equal: if you flooded the entire planet with water, this is the shape it would if gravity were the only thing shaping this global ocean’s surface.”
“The geoid is the shape that the surface of the oceans would take under the influence of Earth’s gravity and rotation alone, in the absence of other influences such as winds and tides.”
Nog meer informatie:
https://www.esri.com/news/arcuser/0703/geoid1of3.html
https://www.quora.com/If-the-shape-of-the-earth-is-geoid-why-does-it-look-ellipsoid-from-NASA-photos
https://www.quora.com/If-the-Earth-is-an-oblate-spheroid-then-why-isnt-this-evident-in-NASA-images-from-space
Log in om te liken en de likes te zien.